Στέφανε αγκαθοστέφανε,
το αγκάθινο στεφάνι στο μέτωπό σου
πελώριο φωτοστέφανο στους κροτάφους του σύμπαντος….
και δε φοβόμαστε πια, Στέφανε
μη και κοπεί το φως
μη κι απομείνουμε στη μέση
καθώς διαβάζουμε τον ύμνο τη ελευθερίας
που υπέγραψες με το αίμα σου….
Γιάννης Ρίτσος, “Ωδή στον Στέφανο Βελδεμίρη”
61 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη μέρα της δολοφονίας του 24χρονου αγωνιστή της ΕΔΑ Στέφανου Βελδεμίρη.
Ήταν ανήμερα της γιορτής του Αγ. Δημητρίου, 26 Οκτωβρίου του 1961, τρεις μόλις μέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές που έμειναν στην ιστορία ως «οι εκλογές της βίας και της νοθείας» και κατά τις οποίες εκτός από τον Βελδεμίρη, την ημέρα των εκλογών δολοφονήθηκε στο Δεμίρι Αρκαδίας όπου υπηρετούσε την στρατιωτική του θητεία και το στέλεχος της ΕΔΑ Πάτρας, Διονύσης Κερπινιώτης.
Οι δολοφονίες αυτές συνέβησαν σε μια εποχή που κράτος και παρακράτος σε αγαστή συνεργασία και υπό την ηγεσία παλατιού και «εθνάρχη» Κωνσταντίνου Καραμανλή, είχαν εξαπολύσει ένα φοβερό κύμα βίας και τρομοκρατίας μ’ εκατοντάδες τραυματισμούς μελών, στελεχών της ΕΔΑ, αλλά και απλών πολιτών που ζητούσαν «Δημοκρατία, Ειρήνη, δουλειά», αιτήματα επίκαιρα ως τις μέρες μας. Ήταν πολιτικές δολοφονίες που ξεκίνησαν χρονικά απ’ αυτήν του Γιάννη Ζέβγου κι ακολούθησαν οι δολοφονίες του Τζ. Πολκ, Νικ. Νικηφορίδη, Στ. Βελδεμίρη, Διον. Κερπινιώτη, Γρ. Λαμπράκη, Γ. Τσαρουχά, Γ. Χαλκίδη και Βασ. Μπεκροδημήτρη.
Ο Στ. Βελδεμίρης γεννήθηκε το 1937 στις Συκιές Σπούδασε στη Σχολή Ηλεκτροτεχνιτών και στη συνέχεια έδωσε εξετάσεις και πέρασε στη Σχολή Τεχνιτών του Πολεμικού Ναυτικού από όπου όμως διώχθηκε λίγο αργότερα όταν έγινε γνωστό ότι ο πατέρας του, ο Σίμος Βελδεμίρης, ήταν κομμουνιστής που είχε εξοριστεί στη Μακρόνησο.
Εκείνη τη μέρα, ο Στ. Βελδεμίρης μαζί με τον στενό του φίλο και σύντροφο στη νεολαία της ΕΔΑ, Μόρφη Στεφούδη, μίσθωσαν ένα ταξί προκειμένου να σκορπίσουν προκηρύξεις στις Δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης, καλώντας τον λαό ν’ αντισταθεί με την στήριξη των ψηφοδελτίων της ΕΔΑ του στις επερχόμενες εκλογές. Ξεκίνησαν από τη Νεάπολη και κατέληξαν στον Επτάλοφο. Σ’ ένα μπλόκο της αστυνομίας στους Αμπελόκηπους στην συμβολή των οδών Πέραν & Φιλιππουπόλεως ο χωροφύλακας Σπύρος Φιλίππου, σημάδευσε και πυροβόλησε στο πίσω τζάμι του ταξί πετυχαίνοντας με δύο σφαίρες στον κεφάλι τον Στ. Βελδεμίρη ο οποίος ουσιαστικά εξέπνευσε μετά από λίγο έξω από το κτίριο του Ερυθρού Σταυρού, αν και τυπικά ως ημερομηνία θανάτου αναφέρεται η επόμενη μέρα από το Ιπποκράτειο (τότε) Λαϊκό νοσοκομείο όπου είχε μεταφερθεί την προηγούμενη σε ημιθανή κατάσταση.
Περιγράφοντας τη στιγμή της δολοφονίας, ο Στεφούδης διηγείται: «Είχαμε τελειώσει πλέον τη διανομή και ενώ ρίχναμε από τα παράθυρα του ταξί την τελευταία δεσμίδα των προκηρύξεων, ακούστηκε ένας δυνατός κρότος… Ο Στέφανος ήταν αναίσθητος και στο πρόσωπό του είχαν χωθεί κομμάτια γυαλιού από τη θραύση του πίσω παρμπρίζ, με συνέπεια να είναι αιμόφυρτος… Καθώς τον μεταφέραμε με νοσοκομειακό στο Λαϊκό Νοσοκομείο, ο Στέφανος βρήκε για λίγο τις αισθήσεις του και καταλαβαίνοντας ότι έρχεται το τέλος του, πρόλαβε να μου πει με κομμένη την ανάσα: «Εγώ χάνομαι. Κοίτα μη σταματήσεις ποτέ αυτό που αρχίσαμε…». Την άλλη μέρα το πρωί ο Στέφανος ξεψύχησε».
Η κηδεία του δολοφονημένου αγωνιστή έγινε σε συνθήκες άγριας τρομοκρατίας. Νύχτα, κατά παράβαση των θρησκευτικών κανόνων, ενώ οι αστυνομικοί δεν αφήνουν ούτε τους γονείς του νεκρού να δώσουν τον ύστατο χαιρετισμό στο νεκρό παιδί τους. Την ίδια στιγμή, πλήθος οργισμένου λαού έξω από τα νεκροταφεία της Ευαγγελίστριας επαναλάμβαναν επί ώρες την κραυγή «Δολοφόνοι»!
Η δίκη του δολοφόνου Σπύρου Φιλίππου έγινε πέντε μήνες αργότερα. Τόσο ο ίδιος ο κατηγορούμενος, όσο και οι συνάδελφοί του που κατέθεσαν ως μάρτυρες υπεράσπισης ισχυρίστηκαν πως έκαναν μπλόκο γιατί είχαν πληροφορίες πως θα μοιράζονταν …ναρκωτικά (!) στην περιοχή. Ακόμη υποστήριξαν πως ο Φιλίππου πυροβόλησε στα λάστιχα του αυτοκινήτου και πως οι σφαίρες …εξοστρακίστηκαν και σκότωσαν τον Στ. Βελδεμίρη. Το δικαστήριο καταδίκασε τον Φιλίππου σε μόνο 4(!) χρόνια φυλάκιση, τα οποία εξέτισε σε αγροτικές φυλακές με συνέπεια να βγει ελεύθερος σε μόλις 2 χρόνια!
Ο λαός της Θεσσαλονίκης δεν ξεχνά τους αγωνιστές. Τιμάμε την θυσία τους, την κρατάμε στην καρδιά και τη μνήμη μας, συνεχίζουμε τους αγώνες τους για τ’ ανεκπλήρωτα και πάντα επίκαιρα αιτήματα τους για «ΨΩΜΙ-ΔΟΥΛΕΙΑ-ΕΙΡΗΝΗ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»!
Στις 7 Δεκεμβρίου του 2010, το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Αμπελοκήπων με ομόφωνη απόφαση τοποθέτησε αναμνηστική πλάκα (στην οποία αναγράφεται: Εδώ δολοφονήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 1961 ο νεολαίος αγωνιστής της δημοκρατίας, Στέφανος Βελδεμίρης) στη συμβολή των οδών Φιλιππουπόλεως και Πέραν στο σημείο της δολοφονίας.
Στις Συκιές όπου γεννήθηκε υπάρχει οδός με το όνομά του απέναντι από το δημαρχείο Συκεών. Θα ήταν ωραίο και δίκαιο, αν γίνει κάποτε πλατεία εκεί, να πάρει το όνομά του.
Η πόλη αλλιώς 