Ποιότητα ζωής στην Πόλη

Στέγη, μετακινήσεις, ελεύθεροι χώροι

Ο Δήμος Νεάπολης Συκεών, με πληθυσμό σήμερα σχεδόν 100.000, προήλθε από την Καλλικρατική συνένωση 4 πρώην δήμων που σήμερα αποτελούν τις 4 δημοτικές ενότητες.

Τον  Άγιο Παύλο, στους πρόποδες του δάσους του Σέιχ – Σου, περιτριγυρισμένο από τα ανατολικά βυζαντινά κάστρα, μια από τις παλαιότερες συνοικίες της Θεσσαλονίκης. Το «Kολωνάκι» της Θεσσαλονίκης, καθώς είναι κτισμένος σε υψόμετρο σε μια βραχώδη περιοχή με στενούς δρόμους και σκαλάκια, όπως ακριβώς το Κολωνάκι στην Αθήνα. Αλλά είναι ένα Κολωνάκι σε εγκατάλειψη.

Τη Νεάπολη που δημιουργήθηκε από Μικρασιάτες πρόσφυγες. Σήμερα έχει το θλιβερό προνόμιο να είναι μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του κόσμου.

Τα Πεύκα αλλά  ευρέως γνωστά ως Ρετζίκι, παράφραση της παλαιότερης ονομασίας της περιοχής Ουρεντζίκ (τουρκικά: Urendjick) που σημαίνει Μικρός Παράδεισος. Ένας Παράδεισος 8 χιλιόμετρα απ’ την πόλη, με καλό κλίμα και γειτνίαση με το Σέϊχ Σου, με τα ερείπια των Βυζαντινών νερόμυλων, βίαια αστικοποιημένος και με διαχρονικά προβλήματα υποδομών και σχολικής στέγης.  

Τις  Συκιές, με την εξαιρετική θέα, τα Βυζαντινά τείχη και το Επταπύργιο. Προσφυγούπολη, όπως φανερώνουν τα ονόματα των συνοικιών της (Ροδοχώρι, Νέα Βάρνα). Χωρίς κεντρική πλατεία και άρα χωρίς κέντρο κοινωνικής και οικονομικής ζωής,  με χρόνια προβλήματα σχολικής στέγης και την περίφημη «δενδροφυτεία», μοναδικό πνεύμονα της πυκνοδομημένης πια συνοικίας σε εγκατάλειψη.

Ένας Δήμος ανομοιογενής κοινωνικά και οικονομικά, με προβλήματα που εντάθηκαν στα χρόνια των μνημονίων. Η κρίση και η ανεργία       από τη μια, η νεοφιλελεύθερη διαχείρισή τους από την άλλη, απέκλεισαν χιλιάδες άνεργους         κι εργαζόμενους   του Δήμου μας από  την  πρόσβαση στα στοιχειώδη:  την   εργασία, την υγεία, ακόμα και την αξιοπρεπή στέγη, το ρεύμα, την επαρκή τροφή.       

Για την στέγη και την πρόσβαση σε βασικά αγαθά:

Στον Δήμο μας ίσως να μην υπάρχει ο αριθμός των αστέγων του κέντρου της πόλης. Ωστόσο υπάρχουν  συνδημότες που ζουν σε πολύ κακές συνθήκες, με κομμένο ρεύμα ή χωρίς πρόσβαση σε βασικά αγαθά. Πρώτο καθήκον μας λοιπόν, μέσα κι έξω από το Δήμο, παραμένει η αλληλεγγύη: κανένας  συμπολίτης και καμία συμπολίτισσά μας,  ντόπιος ή πρόσφυγας,  να μη μείνει ούτε μια μέρα ακόμα χωρίς σπίτι, ρεύμα, νερό, φαγητό, περίθαλψη, αξιοπρέπεια.

Ίσως να μην υπάρχει το πρόβλημα της εκτίναξης των ενοικίων του κέντρου της πόλης μέσω του airbnb. Ωστόσο αρχίζει να εμφανίζεται η βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων και στο Δήμο μας και ήδη τα ενοίκια αυξάνονται. Διεκδικούμε:

• Άμεση αντιμετώπιση  της έλλειψης βασικών αγαθών (πρόσβαση σε ρεύμα, νερό, διατροφή), με επιστράτευση όσων δημοτικών πόρων χρειάζονται.
• Καταγραφή πιθανών αστέγων του Δήμου ή κατοίκων που στεγάζονται σε ακατάλληλα κτίρια και δημιουργία ανοιχτών δομών φιλοξενίας, χωρίς περιορισμούς στην πρόσβαση.           
•  Επανασύνδεση του κομμένου ρεύματος σε λαϊκές κατοικίες με την υποστήριξη του Δήμου.                                 
• Θέλουμε έναν Δήμο φιλικό και προσιτό στους εργαζόμενους, τους   φοιτητές, τους ανέργους και τους μετανάστες. Για να γίνει αυτό, πρέπει να είναι αρμοδιότητα του Δήμου ο έλεγχος των ενοικίων και η καταπολέμηση της κερδοσκοπίας, έτσι ώστε να μπορούν να βρουν αξιοπρεπή σπίτια σε λογική τιμή οι ενοικιαστές/στριες.                                  

Για τα μέσα μαζικής μεταφοράς:

Δεν νοείται πόλη χωρίς μετακίνηση. Το ζήτημα είναι αν η μετακίνηση είναι δημόσιο αγαθό ή πεδίο κερδοφορίας. Για μας είναι ξεκάθαρα το πρώτο. Στο Δήμο μας, εκτός από την προβληματική και διαρκώς επιδεινούμενη μετακίνηση μέσω ΟΑΣΘ που αντιμετωπίζει όλο το πολεοδομικό συγκρότημα, έχουμε και την ανύπαρκτη επικοινωνία των 4 ενοτήτων. Κάποιοι συνδημότες για να μεταβούν στο Δημαρχείο πρέπει να πάρουν 2 λεωφορεία με αραιά δρομολόγια.  Ζητάμε λοιπόν:

• Δημόσια, ποιοτικά, προσβάσιμα για όλους/ες μέσα μεταφοράς.
• Αποκλειστικά δημόσιο φορέα για όλα τα μέσα μεταφοράς, με συμμετοχή του Δήμου και της κοινωνίας στη διαχείριση. 
• Ριζική ενίσχυση της λεωφορειοκίνησης, με  πυκνά δρομολόγια, επέκταση  ωραρίου τις            νυχτερινές ώρες, νέα οχήματα και αποκλειστικές λεωφορειολωρίδες.
• Δημοτικά mini bus για τη σύνδεση των δημοτικών ενοτήτων.   
• Επέκταση της δωρεάν μετακίνησης από τους ανέργους  στους/ις χαμηλόμισθους εργαζόμενους/ες  που    χρειάζονται λεωφορείο  για τη δουλειά τους.

Ελεύθεροι δημόσιοι χώροι:

Τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες –και στην Ελλάδα- αναπτύχθηκαν κινήματα υπεράσπισης του δημόσιου χώρου. Το επίδικο σε αυτούς τους αγώνες είναι αν ο δημόσιος χώρος θα χρησιμοποιηθεί για κερδοφορία του κεφαλαίου (ως εμπορικό κέντρο, πάρκινγκ κοκ) ή θα αποτελεί ελεύθερο χώρο για όλους. Η σύγκρουση αυτή γίνρται ολοένα πιο φανερή καθώς σταδιακά προωθείται και συγκροτείται το μοντέλο της «επιχειρηματικής» πόλης. Ένα μοντέλο που δυστυχώς γίνεται αποδεκτό και από μερίδα των κατοίκων.  Επιπλέον, η σημερινή κυβέρνηση μέσα από επικοινωνιακά τρυκ, εμφανίζει περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου να παραμένουν στην ιδιοκτησία του, ενώ στην πραγματικότητα περνάνε σε υπερθεσμικούς ανεξέλεγκτους φορείς (Υπερταμείο), για να τα διαχειριστούν με τους όρους της αγοράς.

Η διεκδίκηση των ελεύθερων χώρων δεν αποτελεί  διεκδίκηση πολυτελείας, αλλά ζήτημα περιβαλλοντικής δικαιοσύνης, με σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, ιδιαίτερα των χαμηλότερων τάξεων και των λαϊκών γειτονιών.

 Τέλος, η διαχείριση των ελεύθερων, δημόσιων χώρων θα πρέπει να γίνεται με βάση ένα συνολικό σχεδιασμό σε επίπεδο μητροπολιτικού πολεοδομικού συγκροτήματος και όχι αποσπασματικά, με  χωριστά τοπικά σχέδια και  πολλαπλές μελέτες, κάτι που ευνοεί επιχειρηματικά σχέδια. Άλλωστε πολλοί ελεύθεροι χώροι, π.χ. τα πρώην στρατόπεδα, είναι υπερτοπικής σημασίας και η απόδοσή τους στην κοινωνία αφορά όλη την πόλη.

Με βάση τα παραπάνω, διεκδικούμε:

• Διαφύλαξη και προστασία των ελεύθερων χώρων που έχουν απομείνει στον αστικό ιστό ή γύρω από αυτόν και  σύνδεσή τους με πεζοπορικές και ποδηλατικές διαδρομές. Συγκεκριμένα στο Δήμο μας δεν είναι τόσο πρόβλημα η έλλειψη ελεύθερων χώρων αλλά κυρίως η εγκατάλειψή τους.
• Προστασία του Σέϊχ Σου και της Δενδροφυτείας.
• Διατήρηση των μικρών ελεύθερων χώρων (πχ. δημόσια αδόμητα οικόπεδα) και μετατροπή τους σε μικρά πάρκα, με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.  Ανάπλαση πάρκων που σήμερα δίνουν εικόνα εγκατάλειψης.
• Προστασία και ανάδειξη των Βυζαντινών νερόμυλων και του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου των Πεύκων.
• Αύξηση του πράσινου και απαγόρευση περαιτέρω τσιμεντοποίησης του Στρεμπενιώτη.
• Δημιουργία δημοτικών λαχανόκηπων σε ελεύθερους χώρους.
• Προστασία του δημόσιου, ανοιχτού χαρακτήρα των ελεύθερων χώρων. Ελεύθερη πρόσβαση για όλους, ιδιαίτερα για ΑμεΑ.
• Ενθάρρυνση της χρήσης των ελεύθερων χώρων και του αστικού πράσινου, ενίσχυση αστικών και περιαστικών καλλιεργειών.
• Περιορισμό της κυριαρχίας του ΙΧ, με απόδοση     χώρου σε αποκλειστική  κίνηση λεωφορείων, ποδηλάτων και   πεζών.          

Τα πρώην στρατόπεδα

Σήμερα, οι μεγάλοι ελεύθεροι αδόμητοι χώροι που μπορούν να δεχθούν πράσινο  είναι ελάχιστοι με τους περισσότερους από αυτούς να είναι στρατόπεδα, κλειστά και σε λειτουργία (πλήρως ή μερικά). Τα περισσότερα και μεγαλύτερα βρίσκονται στη Δυτική Θεσσαλονίκη που είναι και η πιο επιβαρυμένη περιβαλλοντικά περιοχή της πόλης.  Οι τοπικές κοινωνίες διεκδίκησαν μέσα από κινήματα την δημιουργία μητροπολιτικών πάρκων. Επιστημονικές μελέτες ανέδειξαν την τεράστια σημασία που θα έχει αυτό στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Θεσσαλονίκης καθώς είναι ο μόνος τρόπος να αυξηθεί η πολύ χαμηλή σήμερα αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο.  Η διεκδίκηση αυτή αφορά και τον Δήμο μας καθώς βρίσκεται στις παρυφές του το πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά.